در مطالب گذشته به تعاریف و اصطلاحات صنعت سنگ مرتبط با اندازه سنگ ها نظیر کوپ سنگ، پلاک سنگ، لاشه سنگ، سنگ قواره، سنگ اسلب، شمش، سنگ تایل، سنگ لمینت، سنگ کوبیک اشاره کردیم و برخی اصطلاحات در خصوص فرآوری سنگ ها را نام بردیم. در این مطلب به ادامه تعاریف و اصطلاحات مرتبط با فرآوری سنگ می پردازیم:
- سنگ بادکوبه ای چیست؟
سنگی است با ضخامت حدودی 4 سانتی متر که با استفاده از تیشه های مخصوص سطح آن را به صورت غیرمسطح در آورده و به صورت چهارگوش برش داده می شود. از این سنگ در اجرای نما، محوطه و سنگفرش استفاده می شود.
- سنگ بادبر چیست؟
این سنگ به دو طریق آماده می گردد: در صورتی که چهارطرف نمای آن (سطوح ملات خور) تراشیده شوند ولی پشت آن بدون تراش بماند، به آن سنگ سر تراش یا نیم تراش گفته می شود. در صورتی که پشت آن نیز تراشیده شود، سنگ تمام تراش نامیده می شود. در هر حالت نمای آن به صورت تیشه ای در می آید. این سنگ در دیوارهای باربر و غیر باربر، تونل سازی، پل سازی، جدول سازی، سنگ فرش و پله کاربرد دارد.
بوش همر یا سند بلاست چیست؟
نوعی روش فرآوری سطح سنگ بوده که سبب زبر شدن آن شده و برجستگی های سوزنی شکل یکپارچه ایجاد می نماید. این کار توسط دستگاه ساب و با نصب لقمه های مخصوص انجام می شود که با ضربات چکشی و دورانی بر روی سطح سنگ، برجستگی ایجاد می شود. از این سنگ ها به منظور اجرای نما، سنگفرش محوطه و پیاده رو ها استفاده می شود.
فلیم سنگ چیست؟
فلیم کردن سنگ به معنی گرفتن شعله مستقیم بر سطح سنگ برای سوزاندن و ایجاد اصطکاک در سطح آن می باشد.
مضرس و شیار دار کردن سنگ
مضرس کردن به عملیات فرآوری بر روی سنگ اطلاق می شود که در آن با ابزار مخصوص سطح سنگ زبر و خشن شده و اصطکاک آن افزایش می یابد. شیار زنی سنگ یا سند پلاست نیز همین کار را انجام می دهد.
- چرمی چیست؟
نوعی روش فرآوری سطح می باشد که در آن ساب به صورتی انجام می شود که حفره های موجود در سنگ پر نشده و سطح سنگ مات باقی می ماند.
- تامبل کردن سنگ چیست؟
فرآیند تامبل کردن سنگ به عملیاتی گفته می شود که در آن با استفاده از مواد خاص پودری و ساینده لبه های تیز سنگ ها فرسایش یافته و به شکل گرد در آمده و صیقل مات به خود می گیرد. سنگ های بدست آمده در اندازه ها و سایزهای گوناگون می باشند.
اسکوپ سنگ چیست؟
برخی سنگ های به کار رفته در نما را به دلیل وزنشان نمی توان تنها با ملات مهار کرد. بدین جهت از لقمه های فلزی خاصی در کنار ملات استفاده می شود که به این عمل اسکوپ سنگ گفته می شود. اسکوپ سنگ از احتمال سقوط سنگ هنگام زلزله و یا تغییرات دمایی جلوگیری می کند.
اصطلاحات صنعت سنگ مرتبط با اجرای سنگ
روش های اجرای سنگ بسیار متنوع می باشند؛ در اینجا به چند روش متداول از اجرای سنگ می پردازیم:
- روش بوک مچ (Bookmatched Slab) چیست؟
در بوک مچ سنگ های اسلب را به شکلی در کنار یکدیگر قرار می دهند که اشکال و رگه های موجود نوعی تقارن بر محور مابین دو سنپ اسلب ایجاد کند و شکلی زیبا پدید آید. برای این کار قطعات برش داده شده مخالف جهت هم فرآوری می شوند.
- روش فورمچ (Fourmatched Slab) چیست؟
همانطور که از نام آن مشخص است از چیدن چهار سنگ اسلب به طوری که دو عدد در بالا و دو عدد در پائین قرار گرفته اند ساخته شده و نقطه تقارن در مرکز کلی کار قرار می گیرد که رگه ها جلوه ای زیبا به کار می بخشد.
تامبل فرنچ پترن چیست؟
در این روش سنگ هایی که به صورت تامبل در اندازه های مختلف آماده شده اند، به صورت پازل شکل در اجرا چیده می شوند که زیبایی و جلوه خاصی به وجود آورند. عموما از این پترن در کف سازی ویلاها، پیاده رو ها و محوطه استفاده می شود.
اصطلاحات صنعت سنگ مرتبط با ویژگی های سنگ
در این قسمت به بررسی اصطلاحات و تعاریف مربوط به ویژگی های ذاتی، ظاهری و فیزیکی سنگ ها می پردازیم:
- بازی رنگ
در کنار قالب رنگ اصلی زمینه یک پلاک یا سورت سنگ ، تفاوت های رنگی پدید می آید که به آن بازی رنگ گفته می شود. بدین معنی که در یک سورت، پلاک ها رنگ های مختلفی خواهند داشت. بیشترین بازی رنگ در سنگ های تراورتن مشاهده می شود.
- تخلخل
تخلخل به معنای مقدار منافذ و فضاهای خالی موجود در سنگ گفته می شود که از ویژگی های ذاتی آن می باشد. تخلخل بالای سنگ سبب جذب بیشتر رطوبت و چسبندگی بهتر آن می شود.
- جذب آب
همانطور که از اسم آن مشخص است، خاصیت جذب آب در شرایط مختلف برای سنگ را بیان می کند. بیشترین جذب در سنگ های آهکی و رسوبی اتفاق می افتد.
- مقاومت سایشی
یکی از مهمترین ویژگی های فیزیکی سنگ ها مقاومت در برابر خط افتادگی و سایش در اثر اصطکاک می باشد.
- مقاومت خمشی
مقاومت خمشی به میزان تحمل باربری و مقاومت سنگ در برابر نیروهای وارده اطلاق می شود.
